De plicht tot inclusie
Beno Schraepen
Mensen verschillen, dat is eigen aan de natuur, de cultuur en het leven. Soms zijn de verschillen van de persoon of context van die aard dat het moeilijk is om volwaardig deel te nemen aan alles wat de samenleving te bieden heeft. Meer zelfs, binnen diverse levensdomeinen botsen kinderen, jongeren en hun gezinnen op allerlei uitsluitingsmechanismen, ontoegankelijkheid of structurele uitsluiting. De paradox is dat ook de diensten, organisaties en structuren die dit moeten wegwerken vaak hier toe bijdragen.
Ondertussen verdringt inclusie het integratieparadigma. Maar wat is het? Een toverwoord of een containerbegrip? Bovendien vlot het niet zo, die inclusie in Vlaanderen. Hoe komt dat nu? We blijven hangen in allerlei ‘jamaars’ en ‘alsen’, het zijn niet meer dan ‘excluses’, of excuses die de huidige situatie van segregatie in stand houden. Om die ‘excluses’ te ontmaskeren moeten we naar de essentie, het ‘waarom’ dat de ‘hoe’ voorafgaat.
Beno Schraepen
AP Hogeschool
Beno Schraepen (°1970) is orthopedagoog, lector en onderzoekscoördinator van het expertisecentrum Mens en Maatschappij in de AP Hogeschool. Hij werkte als orthopedagoog respectievelijk binnen de vrijetijdsbesteding met kwetsbare kinderen, jongeren en volwassenen en het buitengewoon onderwijs. De voorbije decennia was hij betrokken bij diverse (inter)nationale (onderzoeks)projecten met als centrale thema inclusie binnen diverse levensfasen (kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen) en -domeinen (onderwijs, arbeid, vrije tijd, en zorg). Hij maakt de balans op van inclusie in Vlaanderen in zijn boek ‘Excluses. Wat uitsluiting doet met mensen’ (Owl Press).